ปลิงควายชนิดใหม่ของโลกจากประเทศไทย

                  ปลิงควายในสกุล Hirudinaria เป็นปรสิตภายนอกดูดเลือดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและสัตว์ชนิดอื่น ในประเทศไทย Hirudinaria manillensis เป็นชนิดที่พบได้ทั่วไป ปลิงชนิดนี้มีรายงานด้วยกันสองรูปแบบสัณฐาน คือรูปแบบสัณฐานท้องสีเขียวเข้มและรูปแบบสัณฐานท้องสีแดง จากการศึกษาสัณฐานวิทยาโดยละเอียดของอวัยวะสืบพันธุ์และหลักฐานทาง DNA พบว่า รูปแบบสัณฐานท้องสีเขียวมีเความแตกต่างจากปลิงควายชนิด Hirudinaria manillensis และเป็นชนิดใหม่ที่ไม่มีการรายงานมาก่อน จึงได้รับการตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hirudinaria thailandica Jeratthitikul and Panha, 2020 ซึ่งแปลว่าพบในประเทศไทย ปลิงชนิดใหม่นี้แตกต่างจากปลิงชนิดอื่น ๆ คือมีท้องสีเขียวเข้มหรือสีเขียวมะกอก ส่วน atrium ของอวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้เป็นทรงกลม และต่อกับท่อ ejaculatory ducts จากด้านล่าง จากการศึกษาความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการพบว่า ปลิงควายชนิดใหม่นี้มีความใกล้ชิดกับปลิงควาย Hirudinaria bpling ซึ่งพบได้ในภาคใต้ของประเทศไทย

งานวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยเรื่องนิเวศวิทยา สัณฐานวิทยา และลักษณะทางอณูพันธุศาสตร์ของปลิงน้ำจืดวงศ์ย่อย Hirodinae สกุล Hirudinaria ในประเทศไทยและบางประเทศในอาเซียน ภายใต้การสนับสนุนของศูนย์ความเป็นเลิศด้านความหลากหลายทางชีวภาพ ดำเนินการวิจัยโดย ผศ.ดร.เอกชัย จิรัฏฐิติกุล และนางสาวพุธิตา จิรานันท์สกุลนักศึกษาระดับปริญญาเอกสาขาชีววิทยา ภาควิชาชีววิทยา

อ้างอิง : ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาสาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. (2563). Highlight Activities: ปลิงควายชนิดใหม่ของโลกจากประเทศไทย (ออนไลน์). สืบค้นจาก: https://biology.sc.mahidol.ac.th